Tijdens mijn ‘project 12’ stel ik gedurende 12 maanden 12 mensen de vraag wat hij of zij doet om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar leven. Dit stuk gaat over Maartje.

Verantwoordelijkheid nemen

De afgelopen weken schoot meerdere malen de naam Maartje door mijn hoofd. De naam van een vrouw (32) met wie ik drie jaar geleden in een project samenwerkte. Destijds viel Maartje mij op. Ze mediteerde. En dat was iets wat, zover ik weet, toen nog niet zo bekend en populair is als nu. Ondanks dat ik niet kon plaatsen waarom haar naam al een paar keer door mij hoofd schoot, besloot ik haar een LinkedIn berichtje te sturen. Ik vroeg haar of ik haar mocht spreken over de vraag: “Wat doe jij om verantwoordelijkheid te nemen voor jouw leven?”

Bizar jaar

Maartje reageerde vrijwel direct dat ze het leuk vond dat ik aan haar dacht. Dat ze zich in ieder geval vereerd voelde. Ook schreef ze dat ze een bizar jaar had gehad waarin ze veel aan meditatie had gehad. Ze had afgelopen juli ontdekt dat ze Non-Hodgkin had.

Non Hodgkin

Non- Hodgkin is een vorm van kanker van het lympfestelsel. Bij Maartje uitte het zich onder andere doordat haar stem wegviel. Met haar hese stem ging ze langs haar huisarts. Die kon niks vinden. Toen na vier weken haar hese stem nog aanwezig was en haar onderbuikgevoel aangaf dat er iets niet klopte, trok ze aan de bel bij een bevriende arts. Al snel was het duidelijk dat er een tumor ter grote van een ei tussen haar longen zat .

Kwaadaardig

Maartje onderging meerdere onderzoeken. Naast een MRI-scan, kreeg ze een CT- scan en een arts nam een biopt. Deze biopt wees uit dat het een kwaadaardige tumor was met een afmeting van ongeveer 5 bij 5 cm. Maartje ervoer dat de tijd stil stond. Haar toekomst bestond uit hoogstens een week of drie vooruit kijken.

Behandeling

Gezien de aard van de tumor was het advies een chemokuur te ondergaan. Maartje onderging de chemokuur. Ze herstelt snel na elke behandeling. Haar ervaring met mediteren helpt haar naar eigen zeggen daarbij.

Mediteren

Maartje legt uit dat het gemakkelijk kan zijn om, als je geconfronteerd wordt met kanker, gedachten en emoties te ervaren die je niet helpen. Je kan bijvoorbeeld in paniek raken als je nadenkt over wat kanker met je lijf doet en of je nog wel een toekomst hebt. Het mediteren maakt dat Maartje niet bang wordt van haar lichaam en van haar gedachten. Dat helpt haar bij het doorkomen van deze periode in haar leven.

Gedachten

Vooral de gedachten maken de confrontatie met kanker zwaar volgens Maartje. Gedachten zoals: “Straks slaat de chemo niet aan? Straks ben ik onvruchtbaar? Hoe ga ik relatie vinden met dit verhaal? Wat zijn de gevolgen?” Mediteren helpt Maartje bij het omgaan met deze gedachten. Als er gedachten opkomen, observeert ze haar gedachten van een afstandje. Dit stelt haar in staat om haar gedachten niet als waarheid te zien. Ze realiseert zich op zo’n moment dat haar gedachten slechts gedachten zijn. Het zijn gedachten die, soms snel, soms iets minder snel, weer gaan. Bijvoorbeeld laatst: Maartje had net een kuur gehad en ze zat op de fiets. Door haar hoofd gingen gedachten dat ze een oude oma leek, terwijl ze pas 32 is. Ook vroeg ze zich af of het ooit nog goed zou komen. Het volgende moment merkte ze op dat ze die gedachten ervoer en dat ze die ook weer kon laten gaan. Ze koos ervoor de gedachten voorbij te laten gaan.

Lichaam

Daar kwam bij dat Maartje op dat moment ook naar haar lichaam luisterde. Het luisteren naar haar lichaam gaf Maartje het inzicht dat ze wist dat haar lichaam wel in staat was om haar op de plek van bestemming te krijgen. Misschien moest ze wat langzamer gaan fietsen, maar haar lichaam zou haar wel op de plek van bestemming krijgen. Haar lichaam hielp haar om te komen waar ze wilde zijn.

Ademhaling

Een ander voorbeeld is dat Maartje zich tijdens het nemen van de biopt volledig richtte op haar ademhaling. De afname van de biopt, het wegnemen van een stukje weefsel, vond bij haar plaats door haar borst. Ze was er volledig bij en moest zo nu en dan haar adem inhouden. Dat was een intense ervaring omdat een bloeding en geperforeerde long op de loer lagen. Maar Maartje haar focus op haar ademhaling gaf haar veel rust. Het maakte dat ze de ingreep kon zien als een moment dat ook weer voorbij zou gaan.

Relatief

Een andere ervaring van Maartje met kanker is dat alles zo relatief wordt. Een bijwerking van de chemokuur kan bijvoorbeeld zijn dat het je vruchtbaarheid aantast. Vanuit deze wetenschap vroeg de arts Maartje vlak voor het ondergaan van de chemokuur of ze haar eitjes in wilde laten vriezen. Ze merkte op dat ze die keuze op dat moment als niet belangrijk ervoer. En dat vond ze best gek om te ervaren. Het onderwerp vruchtbaarheid is immers in veel levens een groot onderwerp. Maartje realiseerde zich dat alles relatief is. Haar vruchtbaarheid was op dat moment ondergeschikt aan haar overleving van de kanker.

NU

De diagnose kanker forceerde Maartje om meer in het NU te leven. “Cut the trap,” is een term die Maartje nu uit. Minder onzinnige dingen doen. En juist meer dingen doen waar ze blij van wordt. Daarnaast merkt ze op dat ze de afgelopen periode zichzelf meer is gaan accepteren om hoe ze is. Zo zet ze nu wel eens haar pruik af in een café omdat zij dat wil en laat ze zich niet meer weerhouden door gedachten wat anderen daar wel of niet van zouden vinden. De kanker bracht Maartje ook de ervaring dat ze familie en vrienden heeft die er voor haar zijn en die om haar geven. Deze ervaring vindt ze hartverwarmend.

Toekomst

Hoe de toekomst van Maartje eruit ziet? Dat is onduidelijk. Maartje realiseert zich dat ze altijd met de aanname leefde dat ze een lange toekomst had. Maar de diagnose Non-Hodgkin maakt die aanname opeens onzeker. Binnenkort heeft ze een gesprek met haar oncoloog. Dan weet ze meer. Nu heeft ze vooral zin om voor drie te leven.

Nieuws

Inmiddels weet Maartje dat ze weer vrij is van kanker. Ze is nieuwsgierig hoe haar leven verder loopt en wat ze gaat doen en laten.